Rafał Korzeniec – Obraz Władców Piastowskich w Kronikach Jana Długosza

Jan Długosz, ojciec polskiej historiografii naukowej, to postać, której dokonaniom i zasługom poświęcono wiele prac naukowych, monografii i artykułów. Mimo to skarbnica wiedzy, którą dzięki swojej wytrwałej pracy znakomity dziejopis nam przekazał, otwiera przed Czytelnikami, a w szczególności przed każdą wschodzącą generacją profesjonalnych historyków i pasjonatów historii, nowe pola eksploracji polskich dziejów.

Obraz dynastii piastowskiej w „Rocznikach” Jana Długosza (do 1138 roku) to drugie opracowanie naukowe autorstwa mgr. Rafała Korzeńca poświęcone słynnym Annales Jana Długosza. Pierwsza praca Autora (licencjat) skoncentrowana była wokół wyłaniającego się z Roczników obrazu dynastii Andegawenów i Przemyślidów. Niniejsza monografia podejmuje tematykę wyłaniającego się z Roczników obrazu dynastii piastowskiej w przedziale czasowym obejmującym okres od dziejów określanych współcześnie jako bajeczne do śmierci Bolesława Krzywoustego.

Odkrywanie prac Jana Długosza na nowo przypomina prawidłowość panującą w świecie przyrody, którą najłatwiej będzie nam dostrzec na przykładzie drzewa. Jego głębokie i silne korzenie pozwalają mu nie tylko przetrwać największą wichurę, ale również obumierać jesienią i odradzać się wraz z nastaniem wiosny. Korzeń tożsamości oddany nam przez Jana Długosza pobudza twórczo historyków, którzy swoją pracą pozwalają odkrywać nowe wymiary tożsamości, którą coraz trudniej definiować, w stale zmieniających się uwarunkowaniach społecznych i kulturowych, niezmiennie kształtujących historię.

Wobec mnogości najnowszych fenomenów kulturowych, sensacji historycznych i wielu historycznych poszlak szczególnie warto zauważać i doceniać wytrwałą pracę tych, którzy sięgając do korzeni polskiej kultury i historii, nierzadko płyną pod prąd do źródeł po to, aby na nowo odkrywać ich wartość. Swoją intelektualną podróżą przypominają o tym, że zawsze warto do nich docierać.

Monografia, którą nieprzypadkowo w roku obchodów 1050 rocznicy chrztu Polski oddajemy do rąk naszych Czytelników jest przykładem pracy, której autor z uwagą i pokorą przenika dziedzictwo Jana Długosza po to, aby przybliżyć czytelnikom wyłaniający się z niej obraz władców dynastii piastowskiej. Sięgając do tej przekrojowej pracy uważny czytelnik będzie miał przyjemność obcować nie ze streszczeniem dzieła Jana Długosza (choć najpewniej i to samo w sobie byłoby dużym atutem tej monografii), ale z jej esencją, jej interpretacją, a niekiedy także oceną, wzbogaconą o elementy komparatystyki Annales Jana Długosza względem dokonań Mistrza Wincentego Kadłubka i Galla Anonima.

W dobie szerokiego dostępu do informacji jest to monografia adresowana nie tylko do specjalistów, ale również do osób hobbystycznie zainteresowanych polską historią, które pragną poszerzyć swoją wiedzę. Do jej właściwego zrozumienia jest jednak potrzebny zasób wiedzy historycznej oraz znajomość najważniejszych wydarzeń i haseł dotyczących omawianego okresu i choć bez tej wiedzy lektura także może okazać się przystępna i atrakcyjna, to szerokie rozumienie przywoływanych kontekstów historycznych, może okazać się trudne. Ze względu na dużą ilość cytatów w języku łacińskim, przydatna okaże się również podstawowa znajomość tego języka.

Wytrwałych, wytrawnych czytelników i znawców tematyki Annales zachęcamy do zapoznania się ze szczególnie cenną i interesującą bibliografią, która najpewniej okaże się przydatna zarówno naukowcom, jak i studentom badającym różne aspekty średniowiecznej historii Polski.

Życzę owocnej lektury

Damian Tarkowski,
Wydawnictwo Horyzont Idei